A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W X Z

Eikenprocessierups

De eikenprocessierups is een nachtvlinder die oorspronkelijk alleen in Zuid-Europa voorkwam. Vanaf eind twintigste eeuw komt deze rups ook in België en Nederland voor.

Ook bekend als:
eikenprocessievlinder
eikenprocessierupsvlinder

Eikenprocessierups - vlinder, foto: Gyorgy Csoka - CC BY 3.0 us
Eikenprocessierupsen op eik, foto: Kleuske - CC BY-SA 3.0

Eikenprocessierups (Thaumetopoea processionea) is een nachtvlinder die oorspronkelijk alleen in Zuid-Europa voorkwam. Vanaf eind twintigste eeuw komt deze rups ook in België en Nederland voor.
Zowel voor de boom (rups eet bladeren) als voor de mens is de eikenprocessierups een plaag. De rups is bedekt met lange witte haren en hele kleine (0,2 tot 0,3 mm) brandharen. De brandharen zijn pijlvormig en hebben weerhaken; de rups ‘schiet’ bij dreigend gevaar de brandharen weg. De brandharen kunnen de ogen, de luchtwegen en de huid binnendringen waar ze allergieachtige verschijnselen veroorzaken. De brandharen worden door de wind verspreid zodat passerende wandelaars, fietsers en honden er mee in aanraking kunnen komen.
De eik is de waardplant van de eikenprocessierups: de vlinder legt in september haar eitjes bovenin de bomen. In het voorjaar komen de eitjes tegelijk met het blad uit en de larven beginnen aan het blad te eten. De nesten van de rupsen bestaan uit spinsels en uitwerpselen, brandharen en oude huidjes (van het vervellen). ’s Nachts gaan de rupsen in een lange dikke rij – ‘in processie’ – op zoek naar andere eiken; overdag blijven ze in het nest.
Koolmezen, sluipwespen en sluipvliegen behoren tot de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups.

Vindplaats

  • Eik (vooral zomereik) – waardplant
  • Hazelaar
  • Haagbeuk
  • Tamme kastanje
  • Berk
  • Beuk

Remedie

Het verwijderen van de nesten is specialistisch werk door bedrijven die daartoe gecertificeerd zijn.
In de land- en tuinbouw wordt een biopesticide op basis van de bacterie Bacillus thuringiensis ingezet om de eikenprocessierupsen te bestrijden.
Voor particulieren zijn gewasbeschermings-middelen op basis van Bacillus thuringiensis in de handel verkrijgbaar.

Preventie

Zorg voor een paar koolmezenkastjes in de directe omgeving van eiken.