A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W X Z

Wortel (peen)

Wortel – een gedomesticeerde vorm van de wilde wortel. Er zijn soorten voor oogst in de zomer en in de winter.

Je bekijkt de voor mobiel aangepaste versie van de pagina.
Die voor tablets, laptop en desktop biedt ook algemene informatie, zoals herkomst en teelt.

Foto: CC0 Public Domain

Wortel (Daucus carota subsp. Sativus) – een gedomesticeerde vorm van de wilde wortel (Daucus carota). Er zijn soorten voor oogst in de zomer en in de winter. Winterpeen kan vanaf april tot eind juni worden gezaaid. In april gezaaide winterpeen kan soms al eind september worden geoogst. Winterwortels worden groter dan de zomervariant. Omdat het zaad erg fijn is, wordt het ook als pillenzaad en zaadbanden verkocht. Wortels houden van lichte gronden, in zware klei vertakt de wortel zich (wonky wortels). Wortels staan graag in de volle zon. Geef regelmatig water, dat zorgt voor een regelmatige groei van de wortel. Plotseling te veel water na een periode van droogte doet de wortel barsten. De wortels aanaarden als de top van de wortel boven de grond uitsteekt. Wortels kunnen last hebben van de wortelvlieg, die eieren legt rond de plant. De larven eten zich een weg door de wortels. Insectengaas houdt de wortelvlieg op afstand.

Plaaginsect

Schade door larven van de wortelvlieg, foto: Rasbak – CC BY-SA 3.0

Doorboorde wortels, gangen en roestkleurige strepen op de wortel: wortelvlieg (Chamaepsila rosae).

Blad vergeelt, verwelkt en sterft af, de wortels vertakken sterk, worden bossig en er ontstaan langgerekte donkere plekken op de wortels: wortellesieaaltje (Pratylenchus penetrans).

Wollige slawortelluis, foto: Sjoerd Wolthoorn

Wortels blijven achter in groei en er zitten witgrijze luizen op de wortels. Soms veroorzaken de luizen een witte wollige laag op de wortel: wollige slawortelluis (Pemphigus bursarius).

Gangen en gaten in de wortels: ritnaald (Agriotes spp.) – larve van de kniptor.

Wortel groeit niet, vergroeiingen aan de wortel, wortelstelsel vertoont veel kleine wortelknobbels (gallen): noordelijk wortelknobbelaaltje (Meloidogyne hapla).

Vertraagde groei, onvoldoende lengtegroei wortels, knobbeltjes aan het uiteinden van de wortels: maiswortelknobbelaaltje (Meloidogyne fallax).

Schimmels & ziektes

Zwarte-plekkenziekte, foto: Rasbak – CC BY-SA 3.0

Blad vergeelt en wordt bruin, zwarte, verdiepte plekken op de wortel: zwarte-plekkenziekte (Alternaria radicina).

Er ontstaan groenbruine vlekken op het loof, gevolgd door kenmerkende gele rand: loofverbruining (Alternaria dauci).

Loof wordt bedekt met een dunne grijze schimmel: echte meeldauw (Erysiphe graminis).

Overig

Wonky wortel, foto: Jonathunder – CC BY-SA 3.0

In plaats van één wortel vertakt de wortel zich: wonky wortel. Het vertakken wordt veroorzaakt door zware kleigrond, dat de normale groei belemmert.

De wortels worden zacht en blijven bleek: kaliumgebrek.

herkennen van groeischade wortels
Opengebarsten wortels (peen), foto: Chris Vermeiren

Opengebarsten wortels: na een periode van droogte volgde veel regen. Het ongelijke wateraanbod heeft geleid tot onregelmatige groei.