Akker- en haagwinde behoren tot de windefamilie. Het zijn een vaste planten die langs hekken, takken en heesters omhoog klimmen. Deze windes behoren tot de lastig te verwijderen plaagplanten.
Vergelijkbaar:
Haagwinde (Convolvulus sepium)
Akker- en haagwinde zijn bekend als:
Heggewinde
Lievevrouweglazeke
Pispotje
Akkerwinde (Convolvulus arvensis) en haagwinde (Convolvulus sepium) behoren tot de windefamilie (Convolvulaceae). Het zijn vaste planten die langs hekken, takken en heester omhoog klimmen. De stengels van de winde klimmen rechtsom draaiend. Akker- en haagwinde verliezen hun blad in de herfst en zijn winterhard. Akker- en haagwinde kennen een horizontaal wortelstelsel op ongeveer 50 cm diepte, van waaruit verticale uitlopers een weg naar boven zoeken. Dat diepliggende wortelstelsel maakt het dat de akker- en haagwinde tot de lastig te verwijderen plaagplanten behoren.
De grote trechtervormige bloemen van de akkerwinde bloeien maar één dag (bloeitijd juni tot eind oktober) en zijn meestal wit en soms roze. Die van de haagwinde zijn echter uitsluitend wit. De bloemen van de akker- en haagwinde verspreiden een zoete, vanille-achtige geur.
Voorkomen
Akker- en haagwinde komen van oorsprong uit de gebieden rond de Middellandse Zee. Inmiddels hebben beide windes zich over alle gematigde streken wereldwijd verspreid.
In Nederland zijn akker- en haagwinde algemeen en zijn op open, enigszins vochtige en voedselrijke gronden te vinden; de Veluwe en het Noordoostelijk deel van Nederland uitgezonderd. In België zijn akker- en haagwindes ook algemeen, behalve in kalkarme streken, zoals de Kempen. Windes houden van een zonnige standplaats bij voorkeur op verstoorde grond. Akker- en haagwinde vermeerderen zich door het vormen van uitlopers (vegetatieve voortplanting) en via zaad. Bestuiving van de bloemen door vliegen, bijen en hommels – akker en -haagwinde zijn echte bijenplanten.
Bestrijden
Akker- en haagwinde is lastig te bestrijden. Achtergebleven stukjes wortel na een schoonmaakbeurt lopen gemakkelijk weer uit. Handmatig verwijderen van alle worteldelen is noodzakelijk. Bij grotere oppervlaktes kunnen de wortels het beste met een spitvork worden uitgegraven; met een schep worden de wortels al gauw in stukjes gehakt. Die losse stukjes wortel groeien uit tot evenzovele plantjes. Gelukkig zijn de witte wortels gemakkelijk te herkennen.
Het bestrijden van akker- en haagwinde is een zaak van lange adem: verwijder steeds opkomende sprieten en graaf de wortels helemaal uit. Een stuk grond waarin windes woekeren, kan het beste worden afgedekt met onkruiddoek, een oud tapijt of dik karton. Bij gebrek aan licht zal de winde daaronder na verloop van tijd afsterven.
In de professionele land- en tuinbouw wordt akker- en haagwinde met chemisch middelen bestreden. De groei van windes in grasland wordt door veelvuldig maaien beperkt.
Alle delen van akker- en haagwinde zijn licht giftig; ook voor huisdieren en vee.
Dagschone
Er is een eenjarig familielid van de akker- en haagwinde: de Dagschone of Driekleurige winde (Convolvulus tricolor). Ze wordt een halve meter hoog en bloeit met hemelsblauwe bloemen. Verkrijgbaar als zaad en eenjarig plantgoed. Ze houdt van een zonnige standplaats, normale tuingrond met voorkeur voor lichte (zand)grond en een iets verlaagde zuurgraad. Niet winterhard.
