A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W X Z

Kruisbes

Kruisbes behoort net de aalbes en de zwarte bes tot de ribesfamilie.

Ook bekend als:
Stekelbes (Vlaanderen)

Je bekijkt de voor mobiel aangepaste versie van de pagina.
Die voor tablets, laptop en desktop biedt ook algemene informatie, zoals herkomst en teelt.

Foto: Diego Delso - CC BY-SA 3.0

Kruisbes (Ribes uva-crispa) behoort net als de aalbes (Ribes rubrum) en de zwarte bes (Ribes nigrum) tot de ribesfamilie (Grossulariaceae). Kruisbessen dragen ook op het eenjarige hout. Kruisbessen produceren veel scheuten; laat de sterkste staan en snoei de rest weg. Oud vruchthout weghalen.
Snoei in de winter bij droog weer. Het snoeien van fruitbomen is nodig om de struik vitaal te houden, zodat jaarlijks jong vruchthout ontstaat, en om de kruisbes lucht en licht te geven. Rijpend fruit heeft immers zon nodig. Snoei takken die elkaar kruisen weg en ook die omhoog gaan. Deze dragen geen vruchten en kosten de struik veel energie. Beschadigde en zieke takken moeten ook worden weggeknipt. Aan dragende takken (gesteltakken) ontstaat vruchthout.
Kruisbessen zijn in de loop van de zomer rijp. Pluk kleine kruisbessen alvast voordat ze echt rijp zijn; deze zijn geschikt voor gebruik in de keuken. De overgebleven kruisbessen worden daardoor groter. Pluk deze als ze helemaal rijp zijn, dan kun je ze zo eten.

Plaaginsect

Jonge bladeren worden weggevreten: rupsen van de bessenbladwesp, ook kruisbessenbladwesp genoemd (Nematus ribesii).

herkennen plaaginsect bessenglasvlinder
Bessenglasvlinder, foto: Whitney Cranshaw – CC BY 3.0

Takken verwelken; gangen in meerjarig hout: bessenglasvlinder  (Synanthedon tipuliformis).

Gaatjes in vaak een enkele bes met spinsels eromheen; bes wordt vroegrijp: kruisbessenfruitmot (Zophodia grossulariella).

Groene appelwants, foto: Alvesgaspar – CC BY-SA 3.0

Blad vertoont gaatjes, wrattige plekjes op de bessen: groene appelwants (Lygocoris pabulinus).

herkennen rups van de harlekijnvlinder
Rups van de harlekijnvlinder, foto: Jean Pierre Hamon – CC BY-SA 3.0

Blad, bloesem en vruchtbeginsel worden opgegeten door rupsen (de bessenspanrups) van de harlekijnvlinder (Abraxas grossulariata).

Schimmels & ziektes

Bladvalziekte, foto: Jerzy Opiola – CC BY-SA 4.0

Bruine vlekken op het blad waarna blad vroegtijdig afvalt: bladvalziekte (Drepanopeziza ribis).

Kruisbessenmeeldauw op kruisbes, foto: AgroFlora.ru

Witte schimmel op jonge scheuten en bessen; scheuten blijven achter in de groei en aangetaste bessen zijn niet meer eetbaar: Amerikaanse kruisbessenmeeldauw (Sphaerotheca mors-uvae).

Meniezwammetje, foto: Darius Baužys – CC BY 3.0

Kleine, oranjerode bolletjes verschijnen op aangetaste takken, dat kunnen zowel dode als levende takken zijn: Meniezwammetje (Nectria cinnabarina).

Overig

Kruisbessen hebben het soms moeilijk op zware klei: te nat in de winter en te droog in de zomer. Grondwaterstand laat zich niet gemakkelijk aanpassen; zomerse droogte wel. Een dikke laag compost rondom de kruisbes en regelmatig water voorkomt uitdrogen in de zomer. Overweeg bij een gebleken ongeschikte plek voor de kruisbes deze in een grote pot met vruchtbare, goed doorlatende grond te plaatsen.

Verwante onderwerpen